Hiện nay, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng hoạt động ngày càng gia tăng với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi và thường xuyên thay đổi các phương thức để chiếm đoạt tài sản của người dân, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân. Điểm đáng chú ý là các đối tượng lừa đảo thường ngắm vào đối tượng có độ tuổi từ 20 -35 tuổi, chủ yếu là phụ nữ do lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin dẫn đến dễ bị lừa đảo. Để phòng tránh người dân bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Công an huyện Nam Sách cảnh báo người dân với một số thủ đoạn phổ biến.

1. Tuyển cộng tác viên (CTV) làm đơn hàng, nhiệm vụ

Các đối tượng đăng tuyển CTV làm đơn hàng, nhận nhiệm vụ để kiếm thêm thu nhập trên các trang mạng xã hội với những nội dung "Shopee, Lazada, Tiki tuyển Cộng tác viên, kiếm tiền đơn giản, làm việc tại nhà…". Sau khi người có nhu cầu tìm việc làm liên hệ, các đối tượng hướng dẫn “cộng tác viên” thực hiện các nhiệm vụ để được hưởng hoa hồng từ 10 - 20% số tiền gốc của mỗi đơn hàng.

Đối với những đơn hàng giá trị nhỏ, CTV sẽ được thanh toán kèm “hoa hồng” như đã hứa nhằm tạo lòng tin. Khi nạn nhân "sập bẫy", đối tượng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ các đơn hàng có giá trị cao, đưa ra nhiều lý do khác nhau như gộp đơn, liền đơn, nhập sai cú pháp,… cố ý tạo sai sót để bị hại lúng túng, yêu cầu bị hại chuyển tiền nhiều lần rồi chiếm đoạt.

2. Hack tài khoản facebook lừa đảo chuyển tiền

Các đối tượng chiếm đoạt quyền sử dụng tài khoản mạng xã hội Facebook, zalo, viber… của người bị hại hoặc tạo các tài khoản facebook, zalo giống của chủ tài khoản, nhắn tin, gọi điện cho người thân, bạn bè của chủ tài khoản để vay tiền, nhờ chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng. Tuy nhiên, thủ đoạn mới gần đây là đối tượng thu thập hình ảnh, giọng nói của người dùng trên mạng xã hội sau đó lợi dụng công nghệ Deepfake tạo ảnh động, video giả mạo người dùng như người thật nói chuyện trực tuyến với cùng khuôn mặt, âm điệu giọng nói và cách xưng hô như người thân có tên trong Facebook, zalo…. Đối tượng nhắn tin với bị hại hỏi mượn tiền, sau đó sẽ trực tiếp gọi điện videocall cho các nạn nhân để tạo tin tưởng với đoạn video Deepfake và tắt giữa chừng khoảng một vài giây, sau đó nói do bị mất sóng điện thoại khiến nạn nhân tin tưởng và chuyển tiền.

3. Thủ đoạn cho vay tiền qua app (vay tiền online)

Lợi dụng tâm lý vay tiền online thuận lợi, nhanh chóng, không phải ra ngân hàng làm thủ tục, lãi suất thấp, các đối tượng lập các tài khoản mạng xã hội (zalo, facebook…) chạy quảng cáo cho vay tiền, hỗ trợ vay vốn tiêu dùng, kinh doanh… để tiếp cận người có nhu cầu. Khi người có nhu cầu liên hệ, các đối tượng gửi đường link để người vay tiền cài đặt ứng dụng và thực hiện các thủ tục vay tiền trên app. Khi người vay tiền đăng nhập để vay tiền thì app sẽ báo lỗi nên hợp đồng bị khoá. Các đối tượng yêu cầu người vay tiền chuyển tiền đặt cọc để mở lại app thì mới giải ngân được hoặc yêu cầu người vay mua bảo hiểm khoản vay, đóng tiền phí giải ngân… (sau khi giải ngân sẽ được trả lại số tiền đã chuyển và cả số tiền vay). Cứ như vậy, nhiều bị hại rơi vào tình thế “đã mất tiền phải theo đến cùng” do đối tượng thông báo “nếu không chuyển tiếp thì cũng sẽ không lấy lại được toàn bộ số tiền đã chuyển”; đến khi nghi ngờ không chuyển nữa hoặc không có tiền để chuyển tiếp thì đối tượng tắt mọi liên lạc và chiếm đoạt tiền.

4. Giả danh Công an, Viện kiểm sát, Tòa án, cơ quan thi hành pháp luật

Đối tượng gọi điện thoại giả danh cán bộ của cơ quan thi hành pháp luật như: Công an, Viện kiểm sát, Tòa án... thông báo người bị hại bị xử phạt nguội giao thông hoặc liên quan đến vụ án đang điều tra, làm người bị hại hoang mang, lo sợ và yêu cầu người bị hại chuyển tiền vào tài khoản của đối tượng để chứng minh sự trong sạch hoặc đối tượng hướng dẫn truy cập vào đường link chúng cung cấp để nhập thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng, cung cấp mã OTP, sau đó chiếm đoạt tiền trong tài khoản của bị hại.

Tuy nhiên, với thủ đoạn giả danh Công an, đối tượng có thủ đoạn mới: gọi điện thông báo bị hại có đơn tố cáo mở thẻ tín dụng vay tiền nhưng đến hạn không trả. Đối tượng đọc đúng thông tin cá nhân của bị hại gồm họ tên, địa chỉ, số CCCD và hướng dẫn bị hại mua một thẻ sim khác và tải phần mềm ứng dụng có tên “phần mềm bảo mật” có hình ảnh, nội dung bên trong như “Cổng thông tin điện tử Bộ Công an” giả và cài đặt tin nhắn mặc định của SĐT mà bị hại đang dùng, kết nối với ứng dụng này. Khi bị hại cài xong thì được hướng dẫn truy cập vào tài khoản Internetbanking của bị hại và nhấn vào “quên mật khẩu” để nhận mã OTP và mật khẩu mới. Lúc này đối tượng sẽ chiếm đoạt tiền trong tài khoản của bị hại.

5. Thủ đoạn đưa người sang Campuchia làm “việc nhẹ, lương cao”

Lợi dụng nhu cầu người lao động cần việc làm, các đối tượng lừa đảo đã thông qua mạng xã hội (Zalo, Facebook, Telegram…) đăng các bài quảng cáo, tuyển lao động nội dung cam kết “việc nhẹ, lương cao”, nhiều đãi ngộ hấp dẫn nhưng thực chất đây là hoạt động bóc lột sức lao động. Nạn nhân mà các đối tượng hướng tới có độ tuổi từ 18 đến 35 tuổi. Sau khi qua Campuchia, một số nạn nhân bị cưỡng bức lao động, đưa vào làm việc tại các sòng bài, cá độ, xổ số, cơ sở game online hoặc các cơ sở tổ chức hoạt động lừa đảo như đánh bạc trực tuyến, kinh doanh tiền ảo… trên không gian mạng. Trong quá trình làm việc, nạn nhân bị quản lý chặt chẽ, không được đi lại, bị cưỡng ép lao động từ 12 đến 16 tiếng/ngày, nếu không thực hiện theo yêu cầu sẽ sẽ bị nhốt, đánh đập, bỏ đói… và yêu cầu gọi điện về cho gia đình, người thân tại Việt Nam để nộp tiền chuộc mới cho về nước; nhiều trường hợp bỏ trốn khi chưa có tiền chuộc bị các đối tượng sử dụng lao động đánh đập, ngược đãi, giam lỏng hoặc bị bán cho công ty khác.

6. Kêu gọi đầu tư tài chính vào các sàn giao dịch điện tử, chứng khoán, đầu tư tiền ảo và huy động tài chính đa cấp để chiếm đoạt.

Các đối tượng lập app trên điện thoại thông minh như APP ĐẦU TƯ THÔNG MINH hoặc lập trang web, app gần giống với các tập đoàn, công ty nổi tiếng, đã có uy tín (như giả danh Công ty Quản lý quỹ VinaCapital (VCFM)), khi người dân nhấn vào các app này thì được nhân viên tư vấn, gửi đường link để đăng nhập, đăng ký tài khoản nhân viên vào một trang website. Sau đó hướng dẫn người dân mua các gói khuyến mãi và thực hiện các lệnh chốt vào các khung giờ nhất định để được hưởng lãi suất cao. Ví dụ: hướng dẫn nạp 100 triệu đồng thì trong vòng 10 ngày, lợi nhuận lên tới 5,6 tỷ đồng. Nhưng khi người dân yêu cầu rút tiền ra thì đối tượng đưa các nhiều các lý do để xoá tài khoản, tên thành viên của người dân trên trang web.

7. Thủ đoạn lừa đảo hướng dẫn thanh toán bảo hiểm xã hội

Lợi dụng một số người dân có nhu cầu thanh toán bảo hiểm xã hội, đối tượng đã lập trang web trên facebook có tên là “Bảo hiểm xã hội”, khi người dân nhắn tin vào thì được hướng dẫn nhấn vào đường link để được nhân viên tư vấn, hỗ trợ. Đối tượng yêu cầu bị hại gửi các thông tin cá nhân và nộp phí hồ sơ để được thanh toán thủ tục bảo hiểm. Sau đó, với nhiều lý do như nhập sai cú pháp phải nộp phạt, tiền thanh tra… đối tượng yêu cầu bị hại chuyển tiền nhiều lần, sau đó chiếm đoạt.

8. Giả danh nhân viên ngân hàng: Hướng dẫn cung cấp phần mềm để nạn nhân cài đặt sẽ bị chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng của nạn nhân.

9. Mạo danh Bảo hiểm xã hội: Thông báo nợ tiền hoặc trục lợi Bảo hiểm xã hội, yêu cầu đóng phí để chiếm đoạt.

10. Giả danh lãnh đạo: Lập facebook, zalo sử dụng hình ảnh, uy tín của lãnh đạo nhắn tin cho cấp dưới để lừa tiền.

11. Giả danh cán bộ viễn thông: Báo nợ cước hoặc tín dụng, sau đó giả làm Công an yêu cầu đóng tiền để phục vụ điều tra.

12. Lừa nâng cấp sim 4G: Nếu làm theo hướng dẫn của chúng sẽ bị mất số điện thoại và tài khoản ngân hàng đăng ký theo số đó.

13. Lừa đảo trúng thưởng: Gọi điện thoại thông báo trúng thưởng tiền, đô la, xe… yêu cầu nạn nhân đóng phí sau đó chiếm đoạt.

14. Bẫy tình trên mạng xã hội: Giả danh là người nước ngoài gửi quà về tặng nạn nhân hoặc gửi tiền về làm từ thiện, nạn nhân được hưởng 30-40%, sau đó giả làm Hải quan, nhân viên sân bay, cửa khẩu… yêu cầu đóng phí để nhận quà.

15. Tìm người làm việc ở nhà muốn nhận sản phẩm về làm thì phải đặt tiền cọc, sau khi nhận tiền cọc của nạn nhân xong thì đối tượng chiếm đoạt.

16. Mua bán hàng trực tuyến: Gửi đường link thanh toán trực tuyến chiếm đoạt tiền trong tài khoản của nạn nhân, yêu cầu chuyển tiền cọc trước rồi chiếm đoạt.

17. Giả vờ chuyền nhầm tiền: Để ép vay và yêu cầu nạn nhân trả vào tài khoản khác, sau một thời gian, chủ tài khoản chuyển nhầm quay lại yêu cầu đóng lãi, nếu không sẽ kiện ra toà và quấy rối.

18. Cho số lô, số đề để đánh: Để nhận được số lô, số đề phải mất phí, nếu trúng phải chia hoa hồng cho đối tượng.

19. Gửi đường link lạ: khi nạn nhân đăng nhập vào sẽ bị đánh cắp tài khoản ngân hàng.

Để chủ động phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Công an huyện Nam Sách đề nghị người dân trên địa bàn huyện:

1. Cảnh giác với các thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Không chuyển tiền cho bất kỳ ai, bất cứ yêu cầu nào tự xưng là cán bộ Công an, Viện kiểm sát, Tòa án… khi không có căn cứ cụ thể, rõ ràng bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền; không bấm vào các đường link lạ, không rõ nguồn gốc, tuyệt đối không cung cấp mã OTP, tài khoản E-banking cho bất kỳ ai; khi người quen, người thân nhờ chuyển tiền, mượn tiền, hãy gọi điện để xác nhận lại, cảnh giác khi gọi videocall có tín hiệu chập chờn, hình ảnh không rõ nét và chú ý xem số tài khoản của người nhận có hiển thị đúng thông tin người thân, bạn bè không thì mới chuyển;; không công khai thông tin cá nhân lên các trang mạng xã hội để tránh bị các đối tượng lợi dụng khai thác, sử dụng; hạn chế chia sẻ hình ảnh hay video cá nhân lên trên mạng; không cho mượn, cho thuê, mua bán trái phép các loại giấy tờ cá nhân như: căn cước công dân, giấy chứng minh nhân dân, thẻ ngân hàng; không nhận chuyển khoản ngân hàng hay nhận tiền chuyển khoản của ngân hàng cho người không quen biết... Cùng với đó, thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội.

2. Khi cần vay tiền, người dân cần tìm hiểu thông tin về các gói vay từ những ngân hàng uy tín, các tổ chức, cá nhân có tính pháp lý hoặc những công ty tài chính có đảm bảo từ Bộ Công Thương; cảnh giác với những quảng cáo vay vốn ưu đãi từ tờ rơi nơi công cộng, vay vốn trên các trang website, app cho vay.

3. Cảnh giác trước các lời mời gọi sang Campuchia làm “việc nhẹ, lương cao”, không mất phí đi lại của các đối tượng trên mạng xã hội.

Muốn tìm việc làm ở nước ngoài thì liên hệ với các đơn vị có chức năng chuyên môn, được Nhà nước cấp phép để đảm bảo quyền lợi cũng như an toàn cho bản thân. Trước khi xác định nhận lời đi làm việc ở nước ngoài cần tìm hiểu thật kỹ địa điểm nơi mình định đến làm việc; đặc điểm, thông tin nhân thân của người giới thiệu và cùng đi làm việc tại đó với mình; tham khảo ý kiến của mọi người và cung cấp thông tin cho gia đình, người thân về địa điểm nơi làm việc và công việc của mình, thông tin về người cùng đi trước khi quyết định xuất cảnh.

4. Khi phát hiện các thủ đoạn tương tự như trên, đề nghị mọi người dân cần “chậm lại”, “không thực hiện ngay” theo yều cầu của đối tượng và báo ngay Công an xã, thị trấn nơi gần nhất hoặc trực ban Công an huyện Nam Sách theo số máy 02203.754.335; đ/c Bùi Duy Thiềm – Đội trưởng Đội Cảnh sát hình sự, số máy 0934.528.538; đ/c Nguyễn Văn Nguyên – Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát hình sự, số máy 0856.017.999 để được tư vấn, hướng dẫn.